Hoe wordt katoen tot stof verwerkt?

11 September 2022 | Door Quiesco Redactie

Katoen is één van de meest gebruikte materialen ter wereld voor textielproductie. Het wordt gebruikt voor kleding, beddengoed en zelfs voor industriële toepassingen. Ook in onze ergonomische oplossingen - hoofdkussens, matrassen, kussensloopjes, enzovoort - wordt katoen gebruikt.

Maar hoe wordt katoen eigenlijk verwerkt tot stof?

In dit artikel leggen we de verschillende stappen van het proces uit.

• Productieproces katoen
• Katoen en beddengoed
• Veelgestelde vragen over katoen

---

Productieproces van katoen

Stap 1: Oogsten van katoen

Het katoen wordt geteeld in verschillende landen over de hele wereld. De grootste producent zijn de Verenigde Staten, India en China. De katoenplant groeit in struikvorm en heeft grote, witte bloemen. Na de bloei groeien er zaadbollen aan de planten. In deze zaadbollen zitten de katoenvezels. De vezels worden gewonnen door de zaadbollen te plukken. 

Stap 2: Garen spinnen

Nadat de katoenvezels zijn geplukt, worden ze schoongemaakt om alle onzuiverheden te verwijderen, zoals zaaddelen en vuil. Vervolgens worden de vezels tot garen gesponnen. Dit proces omvat het draaien van de vezels om ze samen te voegen tot sterkere draden. Het garen kan worden gesponnen op verschillende manieren, afhankelijk van de gewenste kwaliteit en textuur.

Stap 3: Weven of breien van de stof

Het garen wordt vervolgens geweven of gebreid tot stof. Bij het weven worden de draden loodrecht op elkaar geweven, wat resulteert in een stevige en duurzame stof. Bij het breien worden de draden in elkaar gehaakt, wat resulteert in een zachte, rekbare stof. Beide methoden hebben hun eigen voordelen en worden gebruikt voor verschillende soorten textiel.

Stap 4: Verven van de stof

Nadat de stof is geweven of gebreid, kan deze worden geverfd om de gewenste kleur te verkrijgen. Dit proces omvat het onderdompelen van de stof in verfbaden en het zorgvuldig regelen van de temperatuur en het mengsel van de verf om ervoor te zorgen dat de kleur gelijkmatig wordt verdeeld over de stof.

Stap 5: Afwerking van de stof

De stof wordt tenslotte afgewerkt om de gewenste textuur en kwaliteit te verkrijgen. Dit omvat processen zoals het krimpen van de stof om ervoor te zorgen dat deze niet meer krimpt bij het wassen, het strijken van de stof om eventuele kreukels te verwijderen en het toevoegen van een coating om de stof waterdicht te maken.

---

Katoen en beddengoed

Hoewel het proces van katoenverwerking relatief eenvoudig lijkt, is het in werkelijkheid een complex proces dat verschillende vaardigheden en technologieën vereist.

In het algemeen kan katoen een uitstekende keuze zijn voor beddengoed vanwege zijn ademende eigenschappen. Katoen kan vocht opnemen en laten verdampen, wat zorgt voor een comfortabele slaapomgeving. Bovendien is katoen hypoallergeen, wat betekent dat het minder snel allergieën veroorzaakt dan synthetische materialen.

Om samen te vatten: het proces van katoenverwerking tot stof is een uitgebreid proces dat verschillende stappen omvat, zoals oogsten, spinnen, weven, verven en afwerken. Katoen is een uitstekende keuze voor beddengoed vanwege zijn ademende en hypoallergene eigenschappen.

---

Veelgestelde vragen over katoen

Hoe ziet de katoenplant eruit?

De katoenplant is een struikachtige plant met brede drielobbige bladeren en zaden in bollen; elk zaad is omgeven door donzige, witte vezels.

Is katoen ademend?

Het korte antwoord is "ja". Katoenen textiel is ademend en niet-allergeen, waardoor katoenen toepassingen zoals kleding of linnengoed comfortabel aanvoelt bij huidcontact.

Waarom zijn er zwarte punten op mijn katoenen laken of hoes?

Op onbewerkte katoen zie je vaak zwarte stippen. De deeltjes zijn plantenresten van bladen van de katoenplant. Er zijn verschillende kwaliteiten linnen, waarbij de duurdere vezels over het algemeen minder zwarte elementen hebben dan andere. Katoen is een natuurlijk product. Het komt van de katoenplant en wordt in de natuur gekweekt in plaats van in een fabriek. Eén van de geweldige dingen van de natuur is de variabiliteit ervan.

Voor de oogst proberen katoenboeren alle bladeren te verwijderen. Maar het is natuurlijk nooit 100%. Als katoen wordt geoogst, komen er ook kleine stukjes blad, schors, enz. in de katoenplukker. Een deel kan er nog uit worden geblazen, maar je kan je voorstellen dat alles verwijderen moeilijk is.

Links: Geoogste katoenbollen. Rechts: Onbewerkte geweven katoen.

Dat katoen gaat naar een gin waar het zaad uit de pluisjes wordt gehaald. In deze fase probeert men meer van de niet-pluizende plantenresten te verwijderen. Tegelijkertijd wil men de pluis niet te lang in de egrenering (engreneren = verwijderen van de zaden uit ruwe katoen) laten draaien, want dan verminderd de kwaliteit van de vezel.

Textielfabrieken kiezen of ze nog verdere stappen nemen om de minuscule stukjes plant verder te verwijderen voordat zij garen en stof maken. Voor sommige stoffen is de variabiliteit toegestaan. Voor toepassingen zoals lakens wordt vaak een ongebleekt product verkocht. Dit geeft een extra "natuurlijk" gevoel.

Is katoenen stof elastisch?

Vergeleken met andere vezels is de elasticiteit van katoen relatief laag, dus nee, de katoenen stof is niet heel elastisch. Dit is ook de reden waarom onbehandelde katoenen stoffen makkelijk kreuken.

Katoenvezel is relatief weinig elastisch. De reden hiervoor is zijn kristallijne aard. In het algemeen behouden vezels met een goede elasticiteit (wol, polyester) hun vorm en herstellen producten van dergelijke vezels zich van kreukels. Producten van gedeeltelijk niet-elastische vezels zoals katoen zijn echter niet gemakkelijk rekbaar, herstellen niet van kreukels en rekken uit.

Tabel 1. Bron: High-Performance Apparel, p79.

Tabel 1 toont de sterkte (tenacity) en de rekbaarheid (elongation) van verschillende vezels. De sterkte geeft de sterkte van een vezel aan, terwijl de rek een maat is voor de veerkracht van de vezel, uitgedrukt als procentuele rek op het breekpunt. De sterkte van katoen is enigszins gemiddeld, terwijl de typische rek van slechts 3-7% extreem laag is in vergelijking met polyester, acryl, nylon en wol. Dit betekent dat katoenvezels niet gemakkelijk rekbaar zijn en dat ze, eenmaal uitgerekt, vatbaar zijn voor blijvende vervorming. Daarom hebben katoenen stof en katoenen kleding geen elasticiteit. Dit leidt tot bewegingsbeperkingen, een van de belangrijkste vereisten voor sport- en actieve kleding.

---